De spanningen binnen het kabinet van premier Dick Schoof nemen toe door het aanhoudende optreden van PVV-minister Marjolein Faber. Haar weigering om Koninklijke onderscheidingen toe te kennen aan vijf vrijwilligers die zich hebben ingezet voor de opvang van asielzoekers, leidde tot grote commotie in de Tweede Kamer. Hoewel een motie van wantrouwen het woensdag niet haalde, blijven de vragen over haar functioneren zich opstapelen. Faber hoeft geen excuses te maken, mag bij het toekennen van lintjes afwijken van het kabinetsbeleid en behoudt het vertrouwen van de coalitiepartijen, ondanks het feit dat zij zich niet conformeert aan het gebruikelijke decoratiebeleid.

een lintje

De rel begon toen Faber besloot haar handtekening niet te zetten onder de voordracht van vijf vrijwilligers van het COA voor een lintje. Zij stelde dat het uitreiken van onderscheidingen aan mensen in de asielsector niet strookt met haar beleid en haar missie om de asielinstroom te beperken. Daarmee werd het decoratiestelsel, dat altijd als apolitiek is beschouwd, opeens het toneel van ideologische stellingname.

Premier Dick Schoof probeerde de zaak te sussen door de voordrachten alsnog te laten ondertekenen door zichzelf en minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken. Om verdere schade te voorkomen stuurde Faber op dinsdagavond een brief naar de Kamer waarin zij zich “100 procent” achter de toekenning van de lintjes schaarde. Toch bleef ze volharden in haar beslissing om zelf niet te tekenen. Tijdens het debat gaf ze toe: “Ik heb uitgelegd dat ik heb geworsteld met de voordrachten. Ik denk ook dat deze mensen het doen met alle beste wil van de wereld. Maar in het licht van mijn portefeuille had ik moeite met tekenen.”

scherpe toon

De oppositie liet het er niet bij zitten. Partijen als GroenLinks-PvdA, D66, CDA, ChristenUnie, SP, Volt, Partij voor de Dieren en DENK dienden gezamenlijk een motie van wantrouwen in. Oppositieleider Frans Timmermans zei daarover: “Faber is voor de zoveelste keer uit de bocht gevlogen. En ze heeft niet het moreel besef dat wat ze gedaan heeft niet acceptabel is.” Ondanks de scherpe toon van het debat kreeg de motie geen meerderheid en kon Faber aanblijven.

Premier Schoof, zichtbaar geïrriteerd over de aanhoudende incidenten rond zijn asielminister, moest woensdag alsnog naar de Kamer komen om tekst en uitleg te geven. Aanvankelijk was hij van plan het debat aan zich voorbij te laten gaan, in de hoop dat de brief van Faber de rust zou herstellen. Hij verklaarde later: “Het is af en toe nog steeds een bumpy ride,” waarmee hij erkende dat het samenwerken met de PVV niet altijd vlekkeloos verloopt.