De inefficiëntie van grote bussen die vaak leeg rondrijden en de beperkte beschikbaarheid van vervoer in de avond en het weekend worden hiermee aangepakt.
Zeeland, met zijn uitgestrekte en dunbevolkte gebied, heeft lange tijd te maken gehad met uitdagingen wat betreft de bereikbaarheid van zijn dorpen en kernen. Het traditionele openbaar vervoerssysteem, dat sterk leunde op vaste routes van bus, boot en trein, voldeed niet meer aan de veranderende behoeften van de bevolking. In reactie hierop wordt een nieuw, innovatief vervoerssysteem geïntroduceerd, dat niet alleen de vaste routes omvat, maar ook een reeks flexibele opties zoals flextaxi’s, deelfietsen, deelauto’s en carpoolinitiatieven.
Deze ontwikkeling is niet alleen een reactie op de directe vervoersbehoeften, maar ook een strategische zet om de leefbaarheid en bereikbaarheid van Zeeland te verbeteren. De samenwerking tussen de Zeeuwse gemeenten, de provincie Zeeland en het Rijk benadrukt de gezamenlijke inspanning om de overgang naar dit nieuwe systeem soepel te laten verlopen. Belangrijk hierbij is de betrokkenheid van reizigers bij deze veranderingen, iets wat essentieel is voor het slagen van dit project.
De bekendmaking tijdens de conferentie 'Bereikbaarheid voor Iedereen' in Amersfoort, is een duidelijke indicatie van de inzet van de overheid om de bereikbaarheid in minder dichtbevolkte gebieden zoals Zeeland te verbeteren.
Minister Harbers: “Onze manier van reizen verandert. Naast de auto, de fiets en de trein is er steeds meer deelvervoer, zijn er opstap- en overstappunten en apps om ons vervoer beter te regelen. Het is mooi om te zien hoe Zeeland oplossingsgericht werkt in een provincie waar goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer een uitdaging vormt. Een app om reizigers in Zeeland beter op weg te helpen is daarvoor een mooi initiatief.”
Aanvullend op financiële bijdragen uit Zeeland investeert het ministerie zes miljoen euro. Het beschikbare budget wordt onder andere geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van een digitaal platform zodat het plannen, boeken, reizen en betalen via reis-apps mogelijk wordt gemaakt. Het feit dat WMO-vervoer ook onderdeel uitmaakt van dit nieuwe plan is een belangrijk en uniek aspect.
Minister Mark Harbers en staatssecretaris Vivianne Heijnen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en gedeputeerde Harry van der Maas van Provincie Zeeland kondigen op 13 november 2023 aan dat door het ministerie een bedrag van zes miljoen euro beschikbaar wordt gesteld om publiek vervoer in Nederland mogelijk te maken.
Tijdens het BO MIRT werd bekend dat het Rijk 6 miljoen investeert in het Zeeuwse publieke vervoerssysteem. De komende jaren wordt Zeeland beter bereikbaar, ook in de avonduren en in het weekend. Met het publieke vervoerssysteem wordt, naast de vaste routes van bus, boot en trein, ingezet op zogenaamd fijnmazig en flexibel vervoer. Zeeland ontvangt geld van het Rijk om gezamenlijk de plannen verder te implementeren. Het innovatieve systeem is een voorbeeld voor andere regio’s.
De aankondiging van de Provincie Zeeland, in samenwerking met het Rijk, om zes miljoen euro te investeren in een innovatief vervoerssysteem, waaronder een digitaal platform voor het plannen, boeken en betalen van reizen, roept enkele kritische vragen op. Hoewel het initiatief op het eerste gezicht een veelbelovende stap lijkt richting het moderniseren van openbaar vervoer in Zeeland, zijn er onderliggende zorgen die niet over het hoofd gezien mogen worden.
kritieke aspecten
Een van de kritieke aspecten van dit nieuwe systeem is de afhankelijkheid van chauffeurs en openbaar vervoersbedrijven die zich inschrijven op de aanbesteding. De realiteit in veel landelijke en dunbevolkte gebieden, zoals Zeeland, is dat er vaak een tekort is aan chauffeurs. Dit kan te wijten zijn aan diverse factoren, zoals onaantrekkelijke arbeidsvoorwaarden of simpelweg een gebrek aan geïnteresseerden in deze beroepen. Zonder voldoende chauffeurs om de geplande routes en diensten uit te voeren, kan de effectiviteit van het nieuwe systeem ernstig worden ondermijnd, ongeacht hoe geavanceerd of gebruiksvriendelijk de app ook is.
Bovendien is de bereidheid van openbaar vervoersbedrijven om in te schrijven op de aanbestedingen in Zeeland een ander kritisch punt. Als deze bedrijven niet overtuigd zijn van de haalbaarheid of de winstgevendheid van de aangeboden routes en diensten, kunnen ze ervoor kiezen om niet deel te nemen. Dit kan leiden tot een gebrek aan essentiële diensten in bepaalde gebieden, vooral in de meer afgelegen en minder bevolkte delen van de provincie. De effectiviteit van een digitaal platform hangt sterk af van de beschikbaarheid en regelmaat van het openbaar vervoer dat het dient te ondersteunen.
Daarnaast is er de vraag naar de toegankelijkheid van de app zelf. In regio’s waar de digitale geletterdheid wellicht lager is, vooral onder oudere inwoners, kan een overgang naar een app-gebaseerd systeem een drempel vormen. Hoewel het initiatief een telefonische boekingsoptie behoudt, moet de nadruk liggen op het waarborgen dat deze dienst net zo effectief en toegankelijk is als de digitale optie.
pilot voor Nederland
Staatssecretaris Heijnen benadrukt de indrukwekkende creativiteit en inspanning die Zeeland heeft getoond in het ontwikkelen van dit toekomstbestendige vervoerssysteem, een systeem dat mogelijk ook in andere delen van Nederland kan worden ingezet. Staatssecretaris Heijnen: “Ik ben erg onder de indruk van de innovatieve plannen van de provincie Zeeland. De bereikbaarheid van Zeeland is een lastige puzzel. Met een enorme dosis creativiteit is er de afgelopen tijd hard gewerkt om tot een toekomstbestendig nieuw vervoerssysteem te komen. Ik hoop dat de ervaringen die hier worden opgedaan ook voor slimme oplossingen in heel Nederland kunnen zorgen.”
“Er komen grote veranderingen voor reizigers in Zeeland. Met hulp van het Rijk zorgen we voor een goede overgang naar nieuwe vormen van vervoer. Ik ben blij dat het Rijk de Zeeuwse plannen ondersteunt. We gaan samen aan de slag om Zeeland beter bereikbaar te maken voor iedereen en ik hoop dat we hiermee een voorbeeld zijn voor andere regio’s!”
Lid Gedeputeerde Staten SGP Van der Maas benadrukt het belang van de steun van het Rijk in deze grote overgang naar nieuwe vervoersvormen en spreekt de hoop uit dat Zeeland een voorbeeld zal zijn voor andere regio’s. Dit initiatief illustreert een proactieve aanpak om regionale uitdagingen aan te gaan en kan als inspiratie dienen voor soortgelijke inspanningen in andere delen van het land.
Fotorechten: Provincie Zeeland – Harry van der Maas
