Met de introductie van een nieuwe dienstregeling belooft de Nederlandse Spoorwegen (NS) vanaf vandaag een flinke verbetering voor reizigers: 1600 extra treinen per week.
De grootste aanpassing in jaren, zoals de NS het zelf omschrijft, moet ervoor zorgen dat de treinverbindingen door het hele land beter aansluiten op de behoeften van reizigers. Toch is niet iedereen even enthousiast; reizigersorganisatie Rover plaatst kanttekeningen bij het plan. Een van de opvallendste wijzigingen is de toename van Intercity’s op het traject tussen Eindhoven en Utrecht na 21.00 uur.
Waar er tot nu toe twee treinen per uur reden, worden dat er voortaan vier. Ook in het weekend rijden er meer treinen, zoals extra Sprinters tussen Den Bosch, Eindhoven en Tilburg Universiteit. Deze aanpassingen moeten vooral reizigers in de avonduren en weekenden meer flexibiliteit bieden. De NS benadrukt dat dit nog maar het begin is van een structurele uitbreiding van de dienstregeling.
“In 2025 rijden er voor het eerst meer treinen door ons land dan in het topjaar 2019,” aldus een woordvoerder. Dat jaar wordt door de NS vaak als ijkpunt genoemd, omdat het qua vervoerscapaciteit het drukste jaar in de geschiedenis van het bedrijf was. Sindsdien zorgden de coronapandemie en personeelstekorten voor een aanzienlijke terugval in het aantal gereden treinen.
kritiek op de veranderingen
Hoewel de extra treinen op veel trajecten worden toegejuicht, uit Rover haar zorgen over de nadelen die met deze wijziging gepaard gaan. Volgens de reizigersorganisatie is de nieuwe structuur verre van optimaal. “De gebrekkige infrastructuur en het tekort aan geschikte treinen blijven knelpunten,” zegt een woordvoerder.
Rover wijst vooral op de gevolgen voor langeafstandstrajecten. Reizigers tussen Rotterdam, Zwolle en het noorden van het land verliezen hun directe verbinding naar Groningen en Leeuwarden. Ook reizigers van Schiphol Airport en Amsterdam-Zuid richting Apeldoorn en verder naar Twente worden getroffen. “Sinds mensenheugenis hebben zij een overstapvrije verbinding, maar in 2025 is dat niet meer het geval,” stelt Rover.
NS houdt vast aan de HSL-toeslag. Rover en de andere consumentenorganisaties in het LOCOV hebben NS geadviseerd om de toeslag af te schaffen. Door de gebrekkige infrastructuur rijden de treinen op de HSL langzamer en helemaal niet zo heel veel sneller meer dan andere treinen.
De NS zet met de nieuwe dienstregeling een stap in de richting van een ambitieuzer en moderner spoornetwerk. Toch kampt het bedrijf nog altijd met uitdagingen, zoals de beschikbaarheid van treinen en de capaciteit van het spoor. Vooral in de Randstad en op drukke trajecten blijven de marges klein, wat de uitvoering van deze plannen kan bemoeilijken.
Reizigersorganisatie Rover geeft aan dat de nieuwe opzet zeker voordelen biedt, maar vreest dat het voor sommige groepen reizigers een stap terug betekent. Vooral de directe verbindingen, die op bepaalde routes verdwijnen, roepen vragen op. Daarnaast benadrukt Rover dat een goede dienstregeling ook afhankelijk is van investeringen in infrastructuur, zoals extra sporen en betere stations.
Reiziger als middelpunt?
De komende maanden zullen uitwijzen of de nieuwe dienstregeling het gewenste effect heeft. Met name op trajecten waar reizigers nu profiteren van hogere frequenties, zoals Eindhoven-Utrecht, lijkt de aanpassing in een behoefte te voorzien. Tegelijkertijd blijft de vraag of de NS erin slaagt om haar belofte na te komen: een landelijk netwerk dat zowel in aantallen als kwaliteit aansluit op de wensen van de reiziger.
nieuwe concessie voor NS
De nieuwe concessie voor het hoofdrailnet gaat op 1 januari 2025 in. De concessie eindigt op kerstavond in 2033. NS rijdt het overgrote deel van haar treinen onder het regime van de hoofdrailnetconcessie. Hierin is o.a. vastgelegd waar NS mag rijden, hoe vaak dat minimaal moet en hoe veel treinen mogen uitvallen. Ook staan er regels over reisinformatie en toegankelijkheid in. Over de nieuwe concessie was en is veel te doen. De Europese Commissie vindt dat Nederland zich niet houdt aan de Europese regels. NS had de nieuwe concessie niet zomaar onderhands mogen krijgen. Dit vinden ook andere vervoerders als Arriva en Qbuzz.
