"Gedachtewisseling over de uitrol van het decreet Basisbereikbaarheid"
Met de nieuwe mobiliteitsvisie zet Vlaanderen in op efficiënter openbaar vervoer, afgestemd op ons fiets- en wegennetwerk. Het treinnet blijft de ruggengraat van het openbaar vervoer in Vlaanderen waarvoor de Federale Overheid verantwoordelijk voor is. Daarnaast kennen we het kernnet, de vervoerslaag op de grote assen van de Vlaamse Overheid momenteel in uitvoering door De Lijn. Het kent een grote vervoersvraag en richt zich vooral op de bussen en trams in de grote woonkernen, scholen, ziekenhuizen en handelscentra.
Met een aanvullend net, de bussen tussen kleinere steden en gemeenten, moet de aanvoer worden verzekerd naar het kernnet. Tot slot kennen we binnen het mobiliteitslandschap het vervoer op maat (VOM). Dit vervoer richt zich op specifieke vragen van mensen die geen toegang hebben tot andere vervoerslagen. Dit vervoer richt zich vooral op buurtbussen, collectieve taxi’s op afroep en deelsystemen. Dit laatste onderdeel wordt uitgevoerd door private operatoren.
Samen maken we de mobiliteitsswitch: "We zitten nu in de fase van informeren waarbij we de naam basisbereikbaarheid vermijden. Er is momenteel geen burger die dat gaat begrijpen. Vandaar het begrip mobiliteitsswitch."
Bijzonder pijnlijk want zelfs Minister Lydia Peeters was niet op de hoogte over de wijziging van de naam basisbereikbaarheid naar mobiliteitsswitch. Ben je een ambtenaar die de mobiliteitsswitch duidelijk wil uitleggen aan de burger? Of ben je op zoek naar meer info over het decreet basisbereikbaarheid? Op www.basisbereikbaarheid.be vind je alles wat je moet weten.
"Minister, it takes time to do things 'now'"
Grote vraag is waarom de hertekening van het mobiliteitslandschap allemaal zo lang duurt? Volgens Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken, is de gemiddelde doorlooptijd ongeveer 9 maanden vanaf de start van een nieuwe tekst, voorstel van decreet en het inwinnen van alle adviezen zoals de budgettaire impact en het wetstechnische advies. Wanneer er dan een politieke overeenstemming wordt gevonden over het dossier volgt dan pas een eerste principiële goedkeuring. Met schaamrood op de wangen moet Lydia Peeters elke keer opnieuw komen uitleggen waarom het allemaal zo lang moet duren. Het ernstigste wat een economische sector kan overkomen is niet weten wat er over 6 maanden gaat gebeuren. En dat is precies waar dit dossier momenteel staat, ondanks alle inspanningen ten spijt.
mobiliteitsvisie
De mobiliteitsvisie op strategisch niveau in de vervoersregio geeft invulling aan de missie en doelstellingen decreet. De planningshorizon is 10 jaar met een doorkijk op een nog langere termijn. De opbouw bestaat uit 3 delen, de strategische visie, de operationele beleidsdoelstellingen op korte termijn en een actieplan, nadien de monitoring. In 2022 moeten we niet veel verwachten behalve dan enkele testscenario’s en pilots.
Inmiddels is zelfs gebleken dat januari 2023 niet meer haalbaar is. Zoals het huidige beeld er nu uit ziet kunnen we volgens Peeters in juli 2023 een kantelmoment bereiken. Daarbij praten we over VOM flex+ en VOM flex/belbus. IT-technisch zal de Hoppincentrale vanaf juli 2022 voorzien in het routeplan en de app. In het najaar is een pilot gepland in twee testregio’s.
Flex, Flex+, deelfietsen en deelauto’s en de spotmarket. Het zijn stuk voor stuk termen voor gebruikers in doelgroepen. First- & lastmile: voor en natransport (vb. van huis naar station). Daarvoor maakt men gebruik van 8+1 voertuigen waarbij zelfs taxi’s’ kunnen worden ingezet. Het aanbod in het vervoer op maat is vastgelegd in regionale vervoersplannen door de vervoersregio’s. Het aanbod is samengebracht met de door De Lijn opgemaakt bestand haltes VoM. De fiches laten VIA via toe aanbod te plannen. Planningen zijn basis om later in kader van raamcontracten bestellingen voor voertuigen te plaatsen.
Het contract met ViaVan werd op 2 september 2021 gesloten na twee bezwaarprocedures. De officiële kick-off ging door op 16 september 2021. Operationeel werken ze toe naar een IT-technisch platform waarvan de pilootprojecten starten in twee testregio’s midden 2022. Versie 1.1 VoM-flex+ is voorzien vanaf 1 januari 2023. Ondertussen heeft men een hele groep gebruikers aangeschreven die ook mee gedaan hebben en de eerste versie van de app reeds getest hebben.
De eerste resultaten werden als vrij goed beoordeeld en heeft de aandacht gevestigd op specifieke verbeterpunten. De mogelijkheid om MaaS-systemen te integreren wil men pas in een veel latere fase bekijken. Het gebruik van een API behoort tot de mogelijkheden maar het probleem is nu dat veel andere operatoren hun diensten niet willen integreren en het liefst hun eigen app zien gebruiken voor de zichtbaarheid van hun product.
Tot slot
In reactie van de vergadering op de presentatie van donderdag 17 maart 2022 werden kritische vragen gesteld over de uitvoerbaarheid van het decreet. Een verkeerde inschatting over de complexiteit van het plan laat niet echt toe om een nieuwe datum als ‘deadline’ te stellen. Deze is tot nu toe in geen enkel onderdeel behaald en een garantie dat dit nu wel het geval gaat worden is er niet. Kortom, basisbereikbaarheid, mobiliteitsswitch of een hoppinpunt, er is nog veel werk aan de winkel in Vlaanderen voor de consument er iets van gaat merken. De suggestie een plan B paraat te hebben komt steeds meer in beeld om onvoorziene vertraging op te vangen. Kritiek op Peeters en zelfs de vrees dat de Vlaamse Overheid de komende jaren aan een Amerikaanse firma gaat betalen om geen inspanningen te leveren.
Lees ook: Dossier Basisbereikbaarheid
