Hollanda'da sürücüsüz arabalar, geleneksel otobüs hatlarının kaldırıldığı kırsal bölgelerdeki 'ulaşım yoksulluğuna' bir çözüm sunabilir.
Sürücüsüz otomobiller hem tüketicilerden hem de yatırımcılardan giderek daha fazla ilgi görüyor. Ancak gözden kaçan birkaç nüans var. Yakın zamana kadar taksi sektörüyle ilgisi olmayan şirketler artık tamamen farklı bir iş modeliyle otonom sürüşe yoğun yatırım yapıyor. Robot taksilerin geleceğini toplu taşıma ve klasik taksilerin yerine geçecek bir araç olarak değil, tamamlayıcı olarak görüyorlar.
Yüksek beklentiler var. Kendi kendine giden arabalar 2025 yılına kadar norm haline gelebilir. Pekin'de zaten bol miktarda bulunuyorlar ve milyonlarca kilometre yol kat ettiler. Baudi, AutoX ve Pony.ai, Çin'deki Waymo ve Cruise gibi ABD'li rakiplerinden bir adım önde olan büyük oyunculardan bazıları. Bunun nedeni filolarının büyüklüğü ve uzun yıllara dayanan tecrübeleridir.
Ancak geçiş tümsekler olmadan olmuyor. Örneğin sürücüsüz arabalar, yolcularda mide rahatsızlıklarına yol açabilecek oldukça 'sinir bozucu' sürüş davranışıyla mücadele etmek zorunda. Özellikle yolu geleneksel arabalarla paylaşırken kazaları önlemek için sürekli uyum sağlamaları gerekiyor. Özellikle Hollanda gibi ülkelerde bisikletlilerin ve yayaların öngörülemezliğini de unutmayalım.
ülke
Hollanda'da sürücüsüz arabalar, geleneksel otobüs hatlarının kaldırıldığı kırsal bölgelerdeki 'ulaşım yoksulluğuna' bir çözüm sunabilir. Uber gibi şirketlerle iş birliği yapmak bu teknolojinin benimsenmesini hızlandırabilir ve mevcut ulaşım sorunlarına çözüm sağlayabilir.
Ulaşım yoksulluğu, insanların güvenilir ve uygun fiyatlı ulaşım araçlarına sınırlı erişime sahip olduğu bir durumdur. Bu, sosyal izolasyona, eğitim ve bakıma erişimin azalmasına ve işgücü piyasasında sınırlı fırsatlara yol açabilir. Bu, kırsal alanlarda büyüyen bir sorundur: otobüs hatları iptal ediliyor ve diğer toplu taşıma seçenekleri kısıtlı.
Klasik çözümler yetersiz kalıyor. Ulaşım yoksulluğuyla mücadeleye yönelik geleneksel yaklaşım (örneğin toplu taşıma sübvansiyonları yoluyla) kırsal alanlar için çoğu zaman yeterli değildir. Uzun mesafeler ve düşük yolcu sayıları nedeniyle oluşan lojistik zorluklar, uygun maliyetli hizmetler sunmayı zorlaştırıyor.
Örneğin sürücüsüz arabalar, yolcularda mide rahatsızlıklarına yol açabilecek oldukça 'sinir bozucu' sürüş davranışıyla mücadele etmek zorunda. Özellikle yolu geleneksel arabalarla paylaşırken kazaları önlemek için sürekli uyum sağlamaları gerekiyor.
Sürücüsüz arabalar, özellikle elektrikliyse, insanlı araçlara göre daha ucuz olma potansiyeline de sahip. İşçilik maliyeti yoktur ve araç 24/7 daha verimli kullanılabilir. Bu, kırsal zorluklara karşı daha sürdürülebilir ve ekonomik açıdan uygun bir çözüm olabilir. Uber gibi şirketler için otonom araçlar, sendikalara ve buna bağlı işgücü maliyetlerine karşı mücadelede bir çözüm olabilir.
win-win
Çalışanlar olmadan şirketin sendika talepleri, hastalık izni veya emeklilik planları gibi şeyleri dikkate alması gerekmiyor. Bu, işletme maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilir, ancak bu konuda kamuoyunun ne düşüneceğini henüz bilmiyoruz. Uber gibi şirketler ile yerel yönetimler arasındaki işbirliği, kazan-kazan durumuna yol açabilir. Yerel yönetimler bir toplu taşıma aracı olarak bu hizmetlere sübvansiyon sağlayabilirken, Uber gibi şirketler de yeni bir pazara girebilir.
Girişimcilere de potansiyel bir faydası var: Robot taksiler hastalanmıyor, iş sözleşmelerine bağlı değil ve sendika üyesi değil. 24/7 çalışabilirler, bu da onları son derece verimli kılar.
Fikir güzel görünüyor ama henüz o noktaya gelmedik. Mercedes, Alman yollarında otonom sürüşü katı koşullar altında ve hız sınırıyla deneyen ilk ve tek markadır. Düzenlemeler, bu teknolojinin ne kadar hızlı bir şekilde ana akım haline gelmesinde büyük rol oynayacak. Yolcuların ve diğer yol kullanıcılarının güvenliği sağlanmalıdır ve bu da kapsamlı testler ve mevzuat gerektirir. Sürücüsüz taksiler, yolculara sürüş zamanlarını farklı bir şekilde geçirme fırsatı sunuyor: Sürücü ofisi veya dinlenme salonu olarak hizmet verebiliyor. Bu, yolculuk deneyiminin tamamını değiştirir ve toplumun seyahat sırasında 'kaybedilen zaman' algısını değiştirebilir.
bisikletçi
Hollanda'da otonom sürüşten hala çok uzaktayız. Sonuçta yazılımın, özellikle bisikletin yaygın bir ulaşım aracı olduğu Hollanda gibi ülkelerde bisikletçilerin 'anarşizmi' ile de başa çıkabilmesi gerekiyor. Bir an için aynı testleri burada, kutsal ineğin yerini, diğer yol kullanıcılarını düşünmeden yolda hareket eden, elinde kulaklık ve cep telefonuyla düşüncesiz bir bisikletçinin aldığı bir ülkede yaptığımızı hayal edin. Bir bisikletçi kurallara diğerine göre daha az dikkat ediyor.
Son olarak tüm yatırımlara ve teknolojik gelişmelere rağmen tüketici kabulü çok önemlidir. Uber gibi ulaşım platformları zaten oyunda ama nihai tercih kullanıcıya ait olacak. Sürücüsüz otomobillerin ve taksilerin geleceği, teknolojik, finansal ve sosyal konuların karmaşık bir ortamıdır. Çok fazla potansiyel var ama aynı zamanda yolda birçok tümsek de var.
Her ne kadar sürücüsüz arabalar pek çok avantaj sunsa da, örneğin mahremiyet ve veri depolamayla ilgili etik sorular da mevcut. Ayrıca toplumsal eşitsizliğin daha da artmasını önlemek için bu teknolojinin herkes için erişilebilir ve uygun maliyetli olmasını sağlamalıyız.
