Een winstcijfer kan tijdelijk de aandacht afleiden.
De financiële resultaten van Uber afgelopen dinsdag hebben veel aandacht getrokken. Na meer dan een decennium van operationele verliezen, heeft de technologiereus uit Silicon Valley eindelijk zwarte cijfers laten zien. Een winst van bijna 300 miljoen euro na onthutsende miljarden aan verliezen in bijna een decennium is inderdaad opmerkelijk. Maar het roept ook belangrijke vragen op over het bedrijfsmodel van Uber en zijn toekomst.
Laten we eerst even stilstaan bij de historische context. Sinds zijn oprichting in 2009 heeft Uber de traditionele taximarkt wereldwijd op zijn kop gezet. Maar deze disruptie is niet zonder controverse geweest. In Nederland, waar Uber sinds 2012 actief is, heeft het bedrijf te maken gehad met protesten van chauffeurs die zich verzetten tegen wat zij zien als ‘schijnzelfstandigheid’. Deze claim geeft aan dat, hoewel Uber-chauffeurs als zelfstandigen worden beschouwd, ze in feite meer op traditionele werknemers lijken, gezien de mate van controle en afhankelijkheid die Uber over hen heeft.
Uber's problemen gaan verder dan alleen zijn financiën. Het bedrijf heeft te maken gehad met tal van ethische kwesties, variërend van beschuldigingen van een giftige bedrijfscultuur tot zorgen over de veiligheid van passagiers. Hoewel Khosrowshahi heeft gewerkt aan het verbeteren van het imago van het bedrijf, blijven er nog steeds vraagtekens bestaan. Een winstcijfer kan tijdelijk de aandacht afleiden.
Het is ook opmerkelijk dat, ondanks de operationele winst, Uber eerder dit jaar een aanzienlijk deel van zijn personeel heeft ontslagen. Moeten we deze winst vieren wanneer er honderden banen op het spel stonden? En dan is er de kwestie van de operationele winst zelf. We moeten onderscheid maken tussen werkelijke winstgevendheid en een eenmalige financiële ‘plus’. Eerder had Uber wel papieren winsten laten zien, maar zoals dit bericht duidelijk maakt, is dit de eerste keer dat het bedrijf winst heeft gemaakt op basis van zijn kernactiviteiten. Het is te vroeg om te zeggen of dit een duurzame trend is of een kortstondige piek.
Onder voormalig CEO Travis Kalanick stond Uber bekend om zijn agressieve expansiedrift, vaak ten koste van winstgevendheid. Met projecten zoals het zelfrijdende auto-initiatief dat miljarden kostte zonder duidelijke route naar marktvoering, leek het erop dat Uber meer geïnteresseerd was in groei dan in winst. Met de komst van Dara Khosrowshahi aan het roer van Uber zijn er ongetwijfeld veranderingen doorgevoerd. Hij heeft prioriteiten verschoven en het bedrijf uit enkele markten teruggetrokken. Maar hoewel deze winstcijfers een keerpunt lijken, is er nog een lange weg te gaan.
Het negatieve beurssentiment, ondanks het positieve winstnieuws, is een indicatie dat beleggers nog steeds vragen hebben over de langetermijnvooruitzichten van het bedrijf. De recente winst is zeker een belangrijk moment, maar we zien het wel in de context van zijn tumultueuze geschiedenis en de bredere vraagstukken rond zijn bedrijfsmodel en relaties met werknemers.
