Volgens onderzoeksjournalist Sander ’t Sas maken we dezelfde fouten als toen.
Op woensdag 12 juni komen experts en betrokkenen bijeen in De Balie aan de Kleine-Gartmanplantsoen in Amsterdam om terug te blikken op de taxioorlog en de huidige situatie te bespreken. Onder de sprekers zijn journalist en schrijver van “De Taxioorlog” Sander ’t Sas, voorzitter van KNV Zorgvervoer en Taxi Bertho Eckhardt, misdaadjournalist van Het Parool Paul Vugts, oud-directeur TaxiDirekt Peter Fonkert en oud-taxichauffeur TCA Jan den Hartog. Die avond kijken we terug op de spiraal van geweld waarin de Amsterdamse taxiwereld twintig jaar geleden in terechtkwam.
De vorige keer dat de taxiwet veranderde, gingen grote groepen taxichauffeurs met elkaar op de vuist. Maar toch is ook nu de roep om ander beleid groot: de Amsterdamse taxiwereld is te duur en onveilig voor passagiers en te veel verweven met de criminaliteit. Wat moet er veranderen om grip te krijgen op de Amsterdamse taximarkt? Experts en betrokkenen kijken naar de situatie nu: wat is de rol van online platforms als Uber, en wat voor macht heeft de Gemeente Amsterdam om eisen te stellen in een verregaand geliberaliseerde taximarkt?
frontlinie
Twintig jaar geleden veranderde het straatbeeld van Amsterdam in een slagveld, niet door militaire interventie, maar door een hevige strijd tussen taxichauffeurs. De oorzaak? De liberalisering van de taximarkt in 2000. Sander ’t Sas, destijds een jonge verslaggever bij Radio Noord-Holland, bevond zich aan de frontlinie van dit conflict. Zijn ervaringen en inzichten hebben geleid tot een boek: “De taxioorlog: intimidatie, corruptie en geweld bij de Taxi Centrale Amsterdam” wat onlangs is verschenen.
In de jaren negentig was de Amsterdamse taximarkt strikt gereguleerd. Chauffeurs met vergunningen hadden een monopolie, wat leidde tot hoge prijzen en slechte service. De nieuwe Wet personenvervoer 2000, geïnitieerd door minister Annemarie Jorritsma en ingevoerd door haar opvolgster Tineke Netelenbos, moest hier verandering in brengen. De markt werd opengesteld voor nieuwe aanbieders, maar dit leidde tot hevige weerstand van de gevestigde chauffeurs die hun dure vergunningen in waarde zagen dalen.
Een centrale figuur in de taxioorlog was Dick Grijpink, directeur van Taxi Centrale Amsterdam (TCA). Grijpink, een oud-politieman, speelde een actieve rol in het aansturen van de onrust. Hij beloofde juridische bijstand aan gevangen chauffeurs en schuwde niet om ministers in interviews te beledigen. "Hij noemde de minister ‘Tineke Netelenkut’," vertelt ’t Sas in zijn boek.
Sander ’t Sas herinnert zich de periode als intens en gewelddadig. Taxi’s werden klemgereden, er ontstonden knokpartijen waarbij chauffeurs in het ziekenhuis belandden, en voertuigen gingen in vlammen op. Het geweld beperkte zich niet alleen tot de straat; ook politieke figuren zoals wethouders en raadsleden werden geïntimideerd. De georganiseerde misdaad had ook een vinger in de pap, wat de situatie nog complexer maakte.
Het boek van ’t Sas onthult ook de financiële malversaties binnen TCA. Geld werd via Cyprus witgewassen en geïnvesteerd in prostitutiepanden op de Wallen. Crimineel John Mieremet werd in verband gebracht met TCA, maar het Openbaar Ministerie kon zijn betrokkenheid nooit bewijzen.
Volgens ’t Sas maken we dezelfde fouten als toen. De taximarkt blijft een bron van conflicten en spanningen, vooral nu online platforms zoals Uber een dominante rol spelen. De huidige situatie laat zien dat de liberalisering van de markt niet de gehoopte verbeteringen heeft gebracht. De taxiwereld in Amsterdam is nog steeds te duur en onveilig voor passagiers en te veel verweven met criminaliteit.
De lessen uit de taxioorlog zijn duidelijk: een ongecontroleerde liberalisering leidt tot chaos en geweld. Het boek van Sander ’t Sas biedt een gedetailleerd en fascinerend inzicht in een van de meest gewelddadige periodes in de recente geschiedenis van Amsterdam en benadrukt de noodzaak van doordachte beleidsmaatregelen om een herhaling te voorkomen.
Het boek
“De taxioorlog: intimidatie, corruptie en geweld bij de Taxi Centrale Amsterdam” is verkrijgbaar bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam en kost €20,99. Het boek biedt een indringende blik op de gevechten, de politieke druk en de financiële schandalen die de Amsterdamse taxioorlog kenmerken en werpt een kritische blik op de huidige uitdagingen in de taximarkt.
De Balie
Aangezien De Balie toegankelijk wil zijn voor iedereen kiezen zij bij sommige Balie programma’s voor toegangsprijzen naar draagkracht. Tickets voor het debat over de Amsterdamse Taxioorlog zijn verkrijgbaar.
