Istota sprawy skupia się wokół problemów związanych z produktem turystycznym dla studentów oraz karami finansowymi nakładanymi na studentów, którzy nie anulują produktu turystycznego w terminie po wygaśnięciu uprawnienia.
Minister Edukacji, Kultury i Nauki Robbert Dijkgraaf odpowiedział niedawno na pisemne pytania posła Stultiens (GroenLinks-PvdA) dotyczące kwestii wysokich kar finansowych za niezgodne z prawem korzystanie z produktu podróżnego dla studentów. Dyskusja została wznowiona po wyroku Sądu Okręgowego w Hadze, który orzekł, że Agencja Wykonawcza ds. Edukacji (DUO) nie podejmuje odpowiednich działań, aby zapobiec gromadzeniu się przez byłych studentów wysokich długów w wyniku nieterminowej rezygnacji z przysługujących im praw do podróży.
Zdaniem sądu DUO nie podejmuje wystarczających działań, aby zapobiec takim sytuacjom, co prowadzi do niepotrzebnie wysokich kar finansowych dla byłych studentów. DUO złożyło odwołanie od tej decyzji, w wyniku czego Dijkgraaf stwierdza, że nie może ustosunkować się do konkretnych szczegółów sprawy, gdyż toczy się ona nadal przed sądem. „W tej chwili nie mogę mówić o nienależnie pobranych karach finansowych, ponieważ sprawa jest w toku i sędzia musi wydać orzeczenie w sprawie apelacji”.
Minister wyjaśniła, że czasami proces rejestracji i administracji przez placówki oświatowe ulega opóźnieniu, co może skutkować utrzymaniem przez studenta prawa do podróżowania nawet po zakończeniu studiów. DUO sprawdza rejestracje dopiero po 70 dniach od rozpoczęcia nowego roku akademickiego, co oznacza, że studenci mogą do tego czasu nieświadomie nadal korzystać z produktu turystycznego, pociągając za sobą wszelkie konsekwencje finansowe.
Robbert Dijkgraaf wspomina, że w latach 2013–2023 nałożono grzywny w wysokości od 54,6 mln euro w ramach stopniowego wycofywania do 6,2 mln euro ogółem w tych latach.
O przyszłych dostosowaniach do systemu produktów podróżniczych dla studentów wraz z wprowadzeniem karnetów na transport publiczny Dijkgraaf powiedział: „Jestem w regularnym kontakcie z programem innowacji w zakresie płatności OV, aby umożliwić możliwie płynne przejście na nowe metody płatności. Gdy tylko technologia jest gotowy i wystarczająco sprawdzony, rozpoczniemy stopniową migrację”.
Zapytany o możliwość automatycznego wstrzymania produktu związanego z podróżami studenckimi, Dijkgraaf odpowiedział: „W ostatnich latach wspólnie z przedsiębiorstwami transportu publicznego podejmowałem różne działania, aby zmniejszyć liczbę mandatów za korzystanie z transportu publicznego. Istotnym środkiem jest korzystanie z tzw. czarnej listy: w przypadku wygaśnięcia uprawnienia do przejazdu DUO po 30 dniach informuje o tym przewoźników, dzięki czemu numer odpowiedniej karty chipowej komunikacji miejskiej zostaje od razu umieszczony na czarnej liście. Kiedy student melduje się i urządzenie karty chipowej OV wykryje, że karta znajduje się na czarnej liście, produkt podróżniczy dla studentów zostaje natychmiast zablokowany, w zależności od sposobu i wyposażenia. Wtedy nie będzie już możliwości podróżowania.”
Minister wskazał, że przejście na bilet komunikacji miejskiej, będący częścią nowego systemu OVpay, ułatwi studentom w przyszłości samodzielne zarządzanie produktem turystycznym i jego rezygnację. Planuje się, że ten nowy system będzie wprowadzany stopniowo od 2025 r. Zapewnia on poprawę sposobu, w jaki studenci mogą sprawdzać i anulować swoje produkty turystyczne, co powinno zmniejszyć ryzyko niesłusznych kar finansowych.
Na koniec Dijkgraaf podkreślił, że pomimo postępu technologicznego odpowiedzialność za zaprzestanie korzystania z produktów turystycznych w momencie, gdy nie są już zapisani na kurs, spoczywa na samych studentach. DUO w dalszym ciągu informuje studentów o ich obowiązkach różnymi kanałami komunikacji.
