Wydział Orzecznictwa Administracyjnego Rady Stanu orzekł, że ta tzw. odległość obliczeniowa wynosząca 25 kilometrów jest dopuszczalna dla poszczególnych projektów.
W przypadku każdego projektu, w ramach którego wytwarzany jest azot, należy obliczyć konsekwencje związane z azotem dla odległości do 25 kilometrów. Niezależnie od tego, czy chodzi o budowę lub poszerzenie drogi, czy o założenie lub rozbudowę gospodarstwa hodowlanego. Gabinet wyznaczył ten dystans w 2021 roku. Ale toczy się dyskusja na ten temat, zwłaszcza, czy odległość jest wystarczająco duża, aby w pełni zobaczyć konsekwencje wytrącania azotu. Wydział Orzecznictwa Administracyjnego Rady Stanu orzekł dzisiaj (5 kwietnia 2023 r.), że ten tzw. dystans obliczeniowy 25 kilometrów jest dopuszczalny dla poszczególnych projektów.
Orzeczenie tymczasowe ViA15
Czyni to w tzw. postanowieniu tymczasowym w sprawie o decyzję trasową „A15/A12 Ressen-Oudbroeken (ViA15)” Ministra Infrastruktury i Gospodarki Wodnej. W tym tymczasowym orzeczeniu nie jest jeszcze jasne, czy A15 można przedłużyć na węźle Ressen i połączyć z A12. Wynika to z faktu, że Wydział Jurysdykcji Administracyjnej nie rozstrzygnął jeszcze wszystkich sprzeciwów wniesionych przeciwko decyzji dotyczącej trasy. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie później.
Wielkie znaczenie społeczne
Ze względu na duże znaczenie społeczne Wydział Orzecznictwa Administracyjnego zdecydował się na wydanie postanowienia tymczasowego w sprawie odległości obliczeniowej 25 kilometrów oraz stosowania tzw. modelu obliczeniowego SRM2+ dla ruchu drogowego w drodze postanowienia tymczasowego. Odległość obliczeniowa została po raz pierwszy zastosowana w zmienionej decyzji dotyczącej trasy dla ViA15 we wrześniu 2021 r., a od stycznia 2022 r. jest stosowana we wszystkich projektach powodujących azot. Ocena dopuszczalności zarówno modelu obliczeniowego, jak i odległości obliczeniowej ma zatem ogromne znaczenie nie tylko dla tego przypadku, ale dla wielu projektów.
Modele obliczeniowe: jak obliczane są opady azotu?
Kalkulator AERIUS służy do obliczenia, ile azotu z pojedynczego projektu przypada na chronioną przyrodę. W ramach tego dla ruchu drogowego stosowane są dwa modele obliczeniowe: SRM2+ i OPS. Model SRM2+ służy do obliczania depozycji azotu w promieniu 5 kilometrów od drogi. Model OPS jest używany na dystansach od 5 do 25 kilometrów. Opozycjoniści argumentują, że minister powinien korzystać tylko z modelu OPS, ponieważ model SRM2+ zaniżałby opady azotu, które trafiają do rezerwatu przyrody. Wydział Administracyjny orzekł, że tak nie jest. Według Wydziału Orzecznictwa Administracyjnego model SRM2+, który minister zastosował do decyzji o trasie na 2021 r., opiera się na „najlepszej wiedzy naukowej”. Minister przekonująco odrzucił zarzuty wobec tego modelu, powołując się na raporty RIVM i TNO - ocenił Naczelny Sąd Administracyjny.
Obliczanie odległości: do jakiej odległości należy obliczać opady azotu?
Następnie Wydział Sądownictwa Administracyjnego ds Rada Stanu ocenić, czy odległość obliczeniowa do 25 kilometrów jest dopuszczalna do obliczenia skutków azotu dla indywidualnego projektu. Tak jest. Każdy model obliczeniowy ma granicę, poza którą nie może już formułować wiarygodnych naukowo stwierdzeń. Oznacza to, że poza tym jest zbyt niepewne, czy obliczenia nadal odpowiadają rzeczywistości. Między innymi na podstawie badań RIVM i TNO minister przekonująco uzasadnił, że maksymalna odległość, na której można jeszcze wykonać naukowo wiarygodne obliczenia dotyczące azotu dla indywidualnego projektu, wynosi 25 kilometrów. Europejskie prawo ochrony przyrody wymaga również, aby dla każdego przedsięwzięcia na podstawie najlepszej wiedzy naukowej sporządzono mapę negatywnych skutków dla chronionej przyrody. Model do obliczania skutków azotowych projektów, z limitem obliczeń na poziomie 25 kilometrów, jest najlepszą wiedzą naukową.
Azot poza limitem 25 mil
Nie oznacza to, że azot, który trafia do chronionych obszarów przyrody poza granicą 25 kilometrów, jest nieistotny. Że wytrącanie azotu jest częścią uszczelnienie opadów azotu w Niderlandach i nie można ich już przypisać indywidualnemu projektowi. Rząd jest odpowiedzialny za podejmowanie działań zapobiegających pogarszaniu się stanu chronionej przyrody w wyniku krajowych opadów azotu. Kwestia, czy środki te wytrzymują próbę krytyki, nie może jednak zostać podniesiona w ramach oceny indywidualnego przedsięwzięcia, takiego jak decyzja o trasie lub zezwolenie przyrodnicze.
Kontynuacja decyzji o trasie ViA15
Dzisiejsze orzeczenie tymczasowe stwierdza, że obliczenia azotu będące podstawą odpowiedniej oceny decyzji dotyczącej trasy ViA15 są prawidłowe. Pozostały zastrzeżenia pięciu osób sprzeciwiających się odpowiedniej ocenie i kompensowaniu zewnętrznemu. Wydział Jurysdykcji Administracyjnej będzie kontynuował postępowanie z tymi sprzeciwiającymi się, a później podejmie ostateczną decyzję w sprawie decyzji dotyczącej trasy dla ViA15. W przypadku jednego ze sprzeciwiających się, Steenfabriek Huissenswaard BV, procedura zakończy się dzisiaj. Wydział Orzecznictwa Administracyjnego uznaje jej odwołanie za bezzasadne.
