Sąd unieważnił decyzję zatwierdzającą pomoc państwa przyznaną przez Holandię KLM w wysokości 3,4 miliarda euro.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości podjął niedawno decyzję, która ma wpływ na branżę lotniczą i przepisy dotyczące pomocy państwa w całej Europie. W sercu tej burzy prawnej znajduje się holenderska linia lotnicza KLM, która w 2020 r. otrzymała od holenderskiego rządu pakiet pomocy państwa w związku z kryzysem koronowym. Ten zastrzyk finansowy, mający na celu wsparcie linii lotniczej w jednym z najtrudniejszych okresów w najnowszej historii, został obecnie uznany przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości za niezgodny z prawem.
historia
W 2020 r. Komisja Europejska zatwierdziła holenderską pomoc państwa na rzecz KLM.
Wsparcie to obejmowało gwarancję państwa dla kredytu bankowego oraz pożyczkę państwową. Łączna kwota pomocy wyniosła 3,4 mld euro. Celem środka było zapewnienie KLM tymczasowej płynności w związku z pandemią Covid-19.
Jednak w 2021 r. Sąd Unii Europejskiej unieważnił decyzję Komisji1 ze względu na niewystarczające uzasadnienie dotyczące identyfikacji beneficjenta przedmiotowego środka. Ponadto postanowił zawiesić skutki stwierdzenia nieważności do czasu przyjęcia przez Komisję nowej decyzji.
Następnie w dniu 16 lipca 2021 r. Komisja przyjęła nową decyzję, w której przyjęła stanowisko, że pomoc państwa jest zgodna z rynkiem wewnętrznym oraz że KLM i jego spółki zależne są jedynymi beneficjentami pomocy, z wyłączeniem pozostałych spółek wchodzących w skład grupy Air France-KLM.
Ryanair
Sprawa wniesiona przez konkurenta Ryanaira dotyczyła kwestii, czy wspomniana pomoc państwa stworzyła nieuczciwą konkurencję w Unii Europejskiej. Ryanair argumentował, że wsparcie na rzecz KLM nie tylko dało niderlandzkiemu przewoźnikowi lotniczemu nienależną przewagę, ale także pośrednio przyniosło korzyść spółce Air France, z którą KLM tworzy jedną spółkę w ramach spółki holdingowej Air France-KLM. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenie na korzyść Ryanair i stwierdził, że Komisja Europejska popełniła błąd, zatwierdzając pomoc państwa bez dokładnego zbadania, czy z pomocy skorzysta wyłącznie KLM, czy także Air France.
Konsekwencje tego stwierdzenia są znaczące. Po pierwsze, podkreśla złożoność i wrażliwość programów pomocy państwa w Unii Europejskiej, zwłaszcza w sektorach kluczowych dla gospodarki i w których przedsiębiorstwa są ściśle powiązane ponad granicami państw. Po drugie, stanowi precedens dla możliwości oceny podobnych przypadków w przyszłości, co może mieć dalekosiężne konsekwencje dla sposobu, w jaki rządy mogą wspierać swoje krajowe inicjatywy przewodnie w czasach kryzysu.
W dzisiejszym wyroku Sąd, do którego wniosła apelację linia lotnicza Ryanair, po raz kolejny stwierdził nieważność zatwierdzenia przedmiotowej pomocy. Uważa, że Komisja błędnie określiła beneficjentów przyznanej pomocy państwa, nie zaliczając do grona beneficjentów spółek holdingowych Air France-KLM i Air France – dwóch spółek wchodzących w skład grupy Air France-KLM.
Het decyzja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości rodzi również pytania dotyczące przyszłych stosunków między państwami członkowskimi Unii Europejskiej a ich krajowymi liniami lotniczymi. W czasie, gdy przemysł lotniczy wciąż dochodzi do siebie po pandemii Covid-19, rządy mogą być zmuszone opracować nowe strategie wspierania swoich sektorów lotniczych w granicach prawa europejskiego.
Dla KLM i rządu holenderskiego orzeczenie to oznacza, że być może będą musieli wrócić do deski kreślarskiej, aby znaleźć alternatywne sposoby zapewnienia wsparcia, które będą zarówno skuteczne w zapewnieniu rentowności linii lotniczej, jak i zgodne z przepisami europejskimi. Mogłoby to prowadzić do innowacyjnego podejścia do pomocy państwa, które mogłoby służyć jako model dla innych państw członkowskich i ich krajowych linii lotniczych.
