Rosyjskie służby specjalne FSB chcą bezpośredniego dostępu do bazy danych firm taksówkarskich i przewozowych w Rosji.
W ramach nowej ustawy o taksówkach, opracowanej przez moskiewskie Ministerstwo Transportu, rosyjski parlament (Duma Państwowa) wprowadzi ustawę o bezpośrednim dostępie w czasie rzeczywistym Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej (FSB) do baz danych taksówki i firmy oferujące przejazdy, takie jak Yandex Taxi, Gett i Uber.
Według internetowego magazynu branżowego Magazyn transportu pasażerskiego projekt ustawy, nad którym wraz z Ministerstwem Transportu pracowały inne resorty, wkrótce trafi do izby niższej Dumy Państwowej do wstępnej akceptacji, zanim ostatecznie trafi do izby wyższej, a następnie do ostatecznego zatwierdzenia przez prezydenta Władimira Putina. Projekt ustawy nie wyjaśnia, dlaczego FSB — główny następca KGB z czasów sowieckich — ma mieć dostęp do danych o użytkownikach taksówek i wołaniach. Kilka organizacji informacyjnych bezskutecznie zwróciło się do Ministerstwa Transportu o komentarz. Yandex, największa rosyjska grupa technologiczna i jako Yandex Taxi, wiodąca firma przewozowa w Rosji, również odmówiła komentarza w sprawie rachunku.
Koncepcja znajduje się w bazie danych Dumy od zeszłego tygodnia: „Służba zamawiająca taksówki pasażerskie jest zobowiązana do zapewnienia Federalnej Służbie Bezpieczeństwa automatycznego zdalnego dostępu do systemów informacyjnych i baz danych wykorzystywanych do przyjmowania, przechowywania, przetwarzania i przesyłania zamówień na taksówki pasażerskie i zostanie rozmieszczony w sposób określony przez rosyjski rząd” – zapowiadała deklaracja izby niższej Dumy Państwowej.
W ramach nowych przepisów dotyczących taksówek – nad którymi trwają intensywne debaty od ponad sześciu lat – ustawa reguluje również relacje między kierowcami a tak zwanymi „agregatorami taksówek”, takimi jak Yandex Taxi. Rosyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ministerstwo Transformacji Cyfrowej opracują internetową bazę danych, która pozwoli tym podmiotom zajmującym się taksówką i wezwaniami na przejażdżkę weryfikować, czy ich kierowcy mają odpowiednie licencje. W Rosji osoba za kierownicą nie zawsze jest osobą, która ma niezbędne zezwolenia na pracę.
Popularne firmy dostarczające taksówki w Rosji, takie jak Yandex Taxi, Uber i Gett, zostały już poproszone przez tajne służby o nieformalne udostępnianie danych. Irina Zaripova, szefowa bardzo aktywnej organizacji taksówkarskiej Public Taxi Development Council, wyjaśnia, że firmy taksówkarskie mają obecnie 30 dni na spełnienie takiej prośby. „Wielu obawia się, że FSB może w każdej chwili uzyskać informacje o klientach” – powiedziała Zaripova stacji radiowej Kommersant FM pod koniec marca, kiedy ujawniono plan rządu.
Od czasu inwazji na Ukrainę 24 lutego władze rosyjskie jeszcze bardziej ograniczyły wolności publiczne i zaostrzyły dyskusję o kwestiach bezpieczeństwa narodowego. Od tego czasu agenci FSB muszą mieć dane — wciąż na nieformalne żądanie — w ciągu godziny. „Jeśli chodzi o bezpieczeństwo narodowe, bardzo często zdarzają się sytuacje, w których coś się wydarzyło, a agenci FSB potrzebują tych danych praktycznie w ciągu godziny, aby rozwiązać lub zapobiec przestępstwu” – wyjaśnia Zaripova.
Zaripova, która dzięki swojej organizacji ma dobre relacje z rosyjskim rządem, zapewnia, że „nikt nie będzie sprawdzał tych danych od wczesnych godzin porannych do późnej nocy. W projekcie ustawy nie chodzi o przekazywanie danych, ale o dostęp do bazy danych, podejście, które jest łatwiejsze do wdrożenia – powiedziała Zaripova. Koncepcja nie precyzuje również dokładnie, jakiego typu dane dotyczą. Nikt jeszcze nie wyraził publicznie obaw o ten planowany nowy krok w prawodawstwie taksówkowym.
Deputowany do Dumy Państwowej Adalbi Chchagochev, członek komitetu antykorupcyjnego, powiedział, że projekt nie będzie łatwy do realizacji. „Ale to nie znaczy, że nie jest to konieczne” – powiedział agencji prasowej RIA. To kwestia bezpieczeństwa narodowego”.
